Verduisteringen 2021

Er zullen in 2021 vier verduisteringen plaatsgrijpen: twee zonsverduisteringen, en twee maansverduisteringen

Datum	Type	Zichtbaarheid
26 mei 2021	totale maansverduistering	onzichtbaar in België
10 juni 2021	ringvormige zonsverduistering	zichtbaar in België als een gedeeltelijk verduistering
19 november 2021	gedeeltelijk maansverduistering	gedeeltelijk zichtbaar in België
4 december 2021	totale zonsverduistering	onzichtbaar in België

I – 26 mei 2021 – Totale maansverduistering, onzichtbaar in België

Fazen	Wereldtijd	Lengte	Breedte	Positie-hoek	Hoogte te Ukkel
Intrede van de maan in de bijschaduw	08h46,2	133 41 W	20 18 S	124 E	–
Intrede van de maan in de kernschaduw	09h44,6	147 42 W	20 28 S	133 E	–
Begin van de totale verduistering	11h09,4	168 03 W	20 43 S	185 E	–
Maximum van de verduistering	11h18,7	170 16 W	20 44 S	196 E	–
Einde van de totale verduistering	11h27,9	172 29 W	20 46 S	206 E	–
Uittrede van de maan uit de kernschaduw	12h52,8	167 11 E	21 00 S	258 E	–
Uittrede van de maan uit de bijschaduw	13h51,2	153 10 E	21 10 S	268 E	–

De lengte en de breedte hebben betrekking op het punt op aarde waar de maan zich op dat ogenblik in het zenit bevindt. De positiehoek is die van de denkbeeldige lijn die het midden van de maanschijf met het midden van de aardschaduw verbindt, en wordt gemeten in het midden van de maanschijf, in tegenwijzerzin vanaf het noorden. Bij het begin en het einde van de bij- en kernschaduwfaze is dit de positiehoek van het contactpunt. De hoogte van de maan en de tijdstippen van maansopkomst en -ondergang worden bepaald door haar middelpunt zonder rekening te houden met refractie. Grootte van de verduistering: 1,015, als de middellijn van de maanschijf als eenheid genomen wordt. Het gebied waar de verduistering waarneembaar is, wordt gegeven op de bijgaande kaart. De verklaring van de gebruikte codes staat op het einde van de pagina.

II – 10 juni 2021 – Ringvormige zonsverduistering, zichtbaar in België als een gedeeltelijk verduistering

Fazen	Wereldtijd	Lengte	Breedte
Begin van de verduistering	08h12,3	044 10 W	23 29 N
Begin van de ringvormige verduistering	09h49,8	086 29 W	48 13 N
Begin van de centrale verduistering	09h54,9	089 30 W	50 10 N
Maximum van de verduistering	10h42,8	066 57 W	81 16 N
Centrale verduistering op plaatselijke schijnbare middag	11h01,1	165 23 W	88 09 N
Einde van de centrale verduistering	11h28,7	156 32 E	63 34 N
Einde van de ringvormige verduistering	11h33,8	151 19 E	62 13 N
Einde van de verduistering	13h11,4	094 22 E	41 16 N

Maximale grootte van de verduistering: 0,944, als de middellijn van de zonneschijf als eenheid genomen wordt.

Het gebied waar de verduistering waarneembaar is, wordt gegeven op de bijgaande kaart. De verklaring van de gebruikte codes staat op het einde van de pagina.

De duur van de ringvormige fase langs de lijn van centraliteit zal maximaal 3m 48s bereiken op een punt gelegen op 67° W lengte en 81° N breedtegraad.

Fazen te Ukkel – Brussel (Sterrenwacht)

Fazen	Wereldtijd	Positie-hoek t.o.v de pool	Positie-hoek t.o.v het zenit	Hoogte te Ukkel
Eerste contact	09h17min01s	298	334	+51
Maximum van de verduistering	10h19min06s	342	007	+58
Laatste contact	11h25min09s	026	032	+62

Grootte van de verduistering: 0,263, als de middellijn van de zonneschijf als eenheid genomen wordt.

De positiehoek ten opzichte van de pool, resp. het zenit, is de hoek die de richting van het middelpunt van de maanschijf insluit met de richting naar de pool, resp. het zenit. Beide hoeken worden in tegenwijzerzin gemeten in het middelpunt van de zonneschijf. Bij het begin en het einde van de verduistering zijn deze hoeken tevens de positiehoeken van het contactpunt.

De hoogte van de zon wordt bepaald door een referentiepunt dat zich tijdens de verduistering in het verduisterde deel van de zon bevindt en op de tijdstippen van de contacten samenvalt met het contactpunt tussen zon
en maan. Er wordt geen rekening gehouden met straalbreking.

Zichtbaarheid in België

De volgende tabel geeft de fazen voor enkele representatieve Belgische woonplaatsen.

In Vlaanderen en Brussel:

Plaats	Begin in wereldtijd	Maximum in wereldtijd	Einde in wereldtijd	Grootte
Veurne	09h13min40s	10h16min46s	11h24min10s	0,283
Oostende	09h14min10s	10h17min27s	11h24min58s	0,285
Brugge	09h14min48s	10h17min57s	11h25min18s	0,282
Poperinge	09h13min44s	10h16min27s	11h23min27s	0,278
Kortrijk	09h14min48s	10h17min18s	11h23min59s	0,273
Gent	09h15min45s	10h18min30s	11h25min20s	0,274
Oudenaarde	09h15min29s	10h17min54s	11h24min26s	0,271
Geraardsbergen	09h16min03s	10h18min15s	11h24min31s	0,267
Aalst	09h16min22s	10h18min49s	11h25min18s	0,269
Sint-Niklaas	09h16min36s	10h19min25s	11h26min14s	0,273
Mechelen	09h17min17s	10h19min45s	11h26min09s	0,268
Antwerpen	09h17min08s	10h19min58s	11h26min45s	0,273
Essen	09h17min18s	10h20min31s	11h27min41s	0,278
Turnhout	09h18min16s	10h21min06s	11h27min46s	0,271
Geel	09h18min21s	10h20min52s	11h27min15s	0,267
Neerpelt	09h19min16s	10h21min46s	11h28min01s	0,265
Hasselt	09h19min04s	10h21min04s	11h26min49s	0,259
Tongeren	09h19min21s	10h21min01s	11h26min25s	0,254
Maaseik	09h20min02s	10h22min10s	11h27min59s	0,259
Leuven	09h17min44s	10h19min51s	11h25min52s	0,263
Diest	09h18min28s	10h20min40s	11h26min40s	0,262
Brussel	09h17min01s	10h19min11s	11h25min20s	0,265

In Wallonië:

Plaats	Begin in wereldtijd	Maximum in wereldtijd	Einde in wereldtijd	Grootte
Nijvel	09h16min56s	10h18min40s	11h24min22s	0,259
Geldenaken	09h18min05s	10h19min51s	11h25min28s	0,258
Doornik	09h15min01s	10h17min05s	11h23min18s	0,267
Bergen	09h16min09s	10h17min45s	11h23min49s	0,259
Charleroi	09h17min12s	10h18min32s	11h23min49s	0,254
Chimay	09h16min56s	10h17min37s	11h22min16s	0,247
Philippeville	09h17min25s	10h18min19s	11h23min06s	0,248
Namen	09h18min04s	10h19min20s	11h24min27s	0,252
Dinant	09h18min12s	10h19min05s	11h24min47s	0,247
Gedinne	09h18min18s	10h18min36s	11h22min42s	0,240
Hoei	09h18min53s	10h20min08s	11h25min09s	0,250
Luik	09h19min36s	10h20min57s	11h26min01s	0,250
Werbomont	09h19min53s	10h20min41s	11h25min09s	0,243
Eupen	09h20min36s	10h21min46s	11h26min32s	0,246
Sankt Vith	09h20min54s	10h21min19s	11h25min18s	0,237
Marche-en-Famenne	09h19min10s	10h19min47s	11h24min10s	0,243
Bastenaken	09h20min03s	10h20min04s	11h23min43	0,234
Libramont	09h19min08s	10h19min16s	11h22min58s	0,235
Bouillon	09h18min38s	10h18min29s	11h22min07s	0,235
Virton	09h19min45s	10h18min54s	11h21min44s	0,226
Aarlen	09h20min21s	10h19min38s	11h22min31s	0,226

III – 19 november 2021 – Gedeeltelijk maansverduistering, gedeeltelijk zichtbaar in België

Fazen	Wereldtijd	Lengte	Breedte	Positie-hoek	Hoogte te Ukkel
Intrede van de maan in de bijschaduw	06h00,4	094 59 W	18 40 N	054 E	+08
Maansondergang te Ukkel	06h56,9	108 42 W	18 49 N	048 E	0
Intrede van de maan in de kernschaduw	07h18,4	113 54 W	18 53 N	044 E	–
Maximum van de verduistering	09h02,9	139 14 W	19 09 N	341 E	–
Uittrede van de maan uit de kernschaduw	10h47,4	164 34 W	19 26 N	278 E	–
Uittrede van de maan uit de bijschaduw	12h05,5	176 31 E	19 38 N	268 E	–

De lengte en de breedte hebben betrekking op het punt op aarde waar de maan zich op dat ogenblik in het zenit bevindt. De positiehoek is die van de denkbeeldige lijn die het midden van de maanschijf met het midden van de aardschaduw verbindt, en wordt gemeten in het midden van de maanschijf, in tegenwijzerzin vanaf het noorden. Bij het begin en het einde van de bij- en kernschaduwfaze is dit de positiehoek van het contactpunt. De hoogte van de maan en de tijdstippen van maansopkomst en -ondergang worden bepaald door haar middelpunt zonder rekening te houden met refractie.

Grootte van de verduistering:0,978, als de middellijn van de maanschijf als eenheid genomen wordt.

Het gebied waar de verduistering waarneembaar is, wordt gegeven op de bijgaande kaart. De verklaring van de gebruikte codes staat op het einde van de pagina.

IV – 4 december 2021 – Totale zonsverduistering, onzichtbaar in België

Fazen	Wereldtijd	Lengte	Breedte
Begin van de verduistering	05h29,3	005 11 W	23 10 S
Begin van de totale verduistering	07h00,0	048 37 W	52 05 S
Begin van de centrale verduistering	07h02,9	051 13 W	53 05 S
Maximum van de verduistering	07h33,3	046 03 W	76 41 S
Centrale verduistering op plaatselijke schijnbare middag	07h56,2	121 29 W	78 58 S
Einde van de centrale verduistering	08h03,8	134 09 W	67 22 S
Einde van de totale verduistering	08h06,6	138 49 W	67 20 S
Einde van de verduistering	09h37,5	148 57 E	46 12 S

Het gebied waar de verduistering waarneembaar is, wordt gegeven op de bijgaande kaart. De verklaring van de gebruikte codes staat op het einde van de pagina.

De duur van de totaliteitsfaze langs de centraliteitslijn zal een maximum bereiken van 1m 57s in een punt gelegen op 46° westerlengte en 77° zuiderbreedte.

Toelichtingen:

De codes die op de kaarten gebruikt worden om de zichtbaarheid van maansverduisteringen aan te geven zijn de volgende: de intrede in de bijschaduw is zichtbaar vanuit de gebieden 1 tot en met 6, de intrede in de kernschaduw in de gebieden 2 tot en met 7, het begin van de totaliteit in de gebieden 3 tot en met 8. De uittredes uit de totaliteit, de kernschaduw en de bijschaduw zijn respectievelijk waarneembaar vanuit de gebieden 4 tot en met 9, 5 tot en met 10, en 6 tot en met 11. In gebied 6 is de volledige verduistering waarneembaar, in de gebieden 5 tot en met 7 zijn de kernschaduwfazen volledig waarneembaar, en in de gebieden 4 tot en met 8 is de totaliteit in zijn geheel waarneembaar.

Op de kaarten met de zichtbaarheid van zonsverduisteringen worden de volgende codes gebruikt: P Gedeeltelijke zonsverduistering, zichtbaar.
p Gedeeltelijke zonsverduistering, gedeeltelijk zichtbaar.
R Ringvormige zonsverduistering, waarvan de ringvormige faze in zijn geheel waarneembaar is.
r Ringvormige zonsverduistering, waarvan de ringvormige faze gedeeltelijk waarneembaar is.
T Totale zonsverduistering, waarvan de totale faze in zijn geheel waarneembaar is.
t Totale zonsverduistering, waarvan de totale faze gedeeltelijk waarneembaar is.

De basisgegevens voor dit hoofdstuk werden ontleend aan de numerieke integratie DE405, ons welwillend ter beschikking gesteld door het Jet Propulsion Laboratory. Om over te gaan van Terrestrische Tijd (TT) naar Wereldtijd (UT) werd gebruik gemaakt van de volgende voorlopige vergelijking: UT = TT – 70,0 s.