Januari 2022 (In de hemel van)
OPGELET : De tijdstippen zijn gegeven in Wereldtijd UT (voor Ukkel). Men moet EEN uur bijtellen om de plaatselijke tijd te bekomen.
Belangrijke hemelverschijnselen
1 De Maan in het perigeum (op 358 037 km van de Aarde – Schijnbare diameter : 33’18’’) om 23 h
2 Nieuwe Maan om 18 h 33 m
Van 28 december tot 12 januari, zichtbaarheidsperiode voor de waarneming gedurende de tweede deel van de nacht van de meteorenzwerm (vallende sterren) Quadrantiden (of Bootides) met een theoretische maximum activiteit voorzien op 3 januari rond 21 h (onder gunstige omstandigheden : Nieuwe Maan op 2 en een uurfrequentie in het zenit UFZ ~110)
4 De Aarde in het perihelium – het dichtst bij de Zon – op een afstand van 0,98333 astronomische eenheid (ae) of 147,1 miljoen kilometer om 7 h
7 Mercurius (-0,7) in zijn grootste oostelijke elongatie – 19,2° O – om 11 h en in het best zichtbaar, laag boven de zuidwestelijke horizon 1 ½ h na de Zonsondergang
9 Venus in benedenconjunctie met de Zon – dus niet waarneembaar nog tijdens enkele dagen (met het blote oog) – om 1 h
Eerste Kwartier van de Maan om 18 h 11 m
13 De Maan ½° ten noorden van de dwergplaneet (1) Ceres (+8) om 0 h 30 m en 5° ten zuiden van de open sterrenhoop Plejaden (M45) om 2 h 30 m
De kleine planeet (7) Iris (+7,6) in oppositie met de Zon ongeveer halverwege tussen de sterren Pollux [Bèta Gem (+1,2)] en Procyon [Alfa CMi (+0,5)]
14 De Maan 6° ten noorden van de ster Aldebaran [Alfa Tau (+0,9)] om 3 h
De Maan in het apogeum (op 405 806 km van de Aarde – Schijnbare diameter : 29’28’’) om 9 h
17 Volle Maan om 23 h 48 m (overigens op een lijn met de sterren Castor [Alfa Gem (+1,6)] en Pollux [Bèta Gem (+1,2)] rond 19 h)
Doorgang van de planetoïde 7482 (+10,4) – asteroïde van ongeveer 1300 meter diameter van de Apollo-type (NEA – Near Earth Asteroïd) – op zijn kleinste afstand van de Aarde (0,01325 ae of 1,982 miljoen kilometer) [onder gunstige waarnemingsomstandigheden : op 17 januari bij het einde van de astronomische schemering in het sterrenbeeld Eridanus op een declinatie van -32° maar al van -27° rond 21 h ; in de vroege avond van 18 op een declinatie van -4° in het sterrenbeeld Cetus, dan in het sterrenbeeld Pisces in de buurt van zijn hoofdster Alfa Psc en op rond een declinatie van +6° kort na middernacht ; op 20 rond 17 h op een declinatie van de order van +28° ongeveer 2° ten oosten van de ster Alpheratz, hoofdster van het sterrenbeeld Andromeda en later in het sterrenbeeld Lacerta ; eindelijk, en voor de rest of de maand, in het sterrenbeeld Cygnus]
20 In het sterrenbeeld Sagittarius vanaf de 18 december en in het sterrenbeeld Capricornus vanaf vandaag, treedt de Zon in het teken Waterman om 2 h 39 m
23 Mercurius in benedenconjunctie met de Zon om 10 h
25 Laatste Kwartier van de Maan om 13 h 41 m
28 De Maan 4° ten westen van de ster Antares [Alfa Sco A (+1,2)] om 6 h
29 De Maan 5° ten oosten van Mars (+1,5) om 6 h (Waar te nemen met een binoculair !)
30 De Maan in het perigeum (op 362 250 km van de Aarde – Schijnbare diameter : 32’58’’) om 7 h
31 De periodieke komeet 19P/Borrelly (+8) door zijn perihelium op 1,306 ae of 195 miljoen kilometer [Elongatie of angulaire (hoek-)afstand van de Zon : 70° ; periode van zichtbaarheid over de nacht : 18 h tot 22 h ; maximale hoogte (te Ukkel) boven de horizon : +40° om 18 h ongeveer, het (theoretisch) beste uur voor de waarneming]
Zichtbaarheid van de planeten
Zichtbaar met het blote oog : Mercurius, Venus, Mars, Jupiter, Saturnus
Met telescoop of binoculair : Uranus, Neptunus
Onzichtbaar : –
Mercurius (-0,7/+1,5), op zijn grootste oostelijke elongatie op 7 januari en in benedenconjunctie met de Zon op 23, in de eerste helft van de maand ’s avonds laag boven de zuidwestelijke horizon achtereenvolgens in de sterrenbeelden Sagittarius en Capricornus, gaat de 1 om 17 h 10 m, de 15 om 17 h 24 m en de 31 om 15 h 16 m of respectievelijk 1 h 22 m en 1 h 18 m na, en 1 h 16 m voor de Zon onder
Venus (-4,3/-4,6), eerst ’s avonds juist na de Zonsondergang tijdens maar de twee eerste dagen van de maand, dan ’s morgens na haar benedenconjunctie op 9 januari gedurende enkele dagen tot het einde van de maand boven de oostelijke horizon in het sterrenbeeld Sagittarius, komt de 1 om 8 h 09 m, de 15 om 6 h 29 m en de 31 om 5 h 07 m of respectievelijk 0 h 24 m na, 1 h 10 m en 2 h 13 m voor de Zon op
Mars (+1,5/+1,4), ’s morgens gedurende de hele maand boven de oostelijke horizon achtereenvolgens in de sterrenbeelden Ophiuchus en Sagittarius, komt de 1 om 5 h 44 m, de 15 om 5 h 40 m en de 31 om 5 h 29 m op
Jupiter (-2,1/-2,0), ’s avonds gedurende de hele maand boven de westelijke horizon in het sterrenbeeld Aquarius, altijd vroeger gaat de 1 om 20 h 12 m, de 15 om 19 h 33 m en de 31 om 18 h 51 m onder
Saturnus (+0,7/+0,7), ’s avonds tijdens het eerste gedeelte van de maand boven de zuidwestelijke horizon in het sterrenbeeld Capricornus, gaat de 1 om 18 h 26 m, de 15 om 17 h 40 m en de 31 om 16 h 48 m of respectievelijk 2 h 38 m, 1 h 34 m en 0 h 16 m na de Zon onder
Uranus (+5,7/+5,7), voor en na middernacht boven de horizon in het sterrenbeeld Aries, gaat de 1 om 2 h 53 m, de 15 om 1 h 58 m en de 31 om 0 h 55 m onder
Neptunus (+7,9/+7,9), ’s avonds boven de zuidwestelijke horizon in het sterrenbeeld Aquarius, gaat de 1 om 22 h 04 m, de 15 om 21 h 11 m en de 31 om 20 h 11 m onder
Voor diegenen die meer informatie willen :
Jaarboek 2022 van de Koninklijke Sterrenwacht van België KSB (te koop aan 13,00 EUR bij de KSB)
Hemelkalender 2022 van de Vereniging Voor Sterrenkunde VVS (http://www.vvs.be)