Januari 2023 (In de hemel van)
OPGELET : De tijdstippen zijn gegeven in Wereldtijd UT (voor Ukkel). Men moet EEN uur bijtellen om de plaatselijke tijd te bekomen.
Belangrijke hemelverschijnselen
1 De Maan 0,7° ten noorden van Uranus (+5,7) (bedekking) om 22 h
2 De wassende Maan in de buurt van de open sterrenhoop Plejaden om 18 h
3 De Maan 0,6° ten zuiden van de Plejaden om 1 h
De Maan 0,5° ten zuiden van Mars (-1,2) (bedekking) om 20 h
Van 03 tot 06 januari, optimale periode voor de waarneming gedurende de tweede deel van de nacht van de meteorenzwerm (vallende sterren) Quadrantiden (of Bootides) met een theoretische maximum activiteit voorzien op 4 januari rond 3 h (onder ongunstige waarnemingsomstandigheden : verlichte gedeelte van de maanschijf : 0,92 – dus een zeer storende maanlicht – in weerwil van een zenitale uurfrequentie ZHR van 110)
4 De Aarde in het perihelium – het dichtst bij de Zon – op een afstand van 0,9833 astronomische eenheid (ae) of 147,0996 miljoen kilometer om 16 h
6 Volle Maan om 23 h 08 m
7 Mercurius in benedenconjunctie met de Zon om 13 h
8 De Maan in het apogeum (op 406 459 km van de Aarde – Schijnbare diameter : 29’24’’) om 9 h
De kleine planeet (2) Pallas (+7,6) in oppositie met de Zon
12 Mars (-0,8) stationair in het sterrenbeeld Taurus om 20 h
15 Laatste Kwartier van de Maan om 02 h 10 m
De Maan 4° ten noordoosten van de ster Spica [Alfa Vir (+1,2)] om 6 h
18 De dwergplaneet (134 340) Pluto (+15,1) in conjunctie met de Zon om 15 h
20 In het sterrenbeeld Sagittarius vanaf de 18 december en in het sterrenbeeld Capricornus vanaf vandaag, treedt de Zon in het teken Aquarius om 8 h 30 m
Jupiter (-2,3) door zijn perihelium om 18 h
21 De Maan in het perigeum (op 356 570 km van de Aarde – Schijnbare diameter : 33’28’’) om 21 h (Dichtste nadering in 2023)
Nieuwe Maan om 20 h 53 m
23 Smalle maansikkel rond een half uur na zonsondergang (Op te zoeken met een verrekijker en bij goede weersomstandigheden laag boven de zuidwestelijke horizon 5° ten westen dichtbij Venus (-3,9) met Saturnus (+0,8) in zijn beurt – Moeilijke waarneming : zonsondergang om 16 h 18 m en Maanopkomst om 18 h 27 m)
25 De Maan en Jupiter (-2,2) in een mooie nadering boven de zuidwestelijke horizon met lager Venus (-3,9) en Saturnus (+0,8) deze avond vanaf 17 h 30 m
26 De kleine planeet (6) Hebe (+8,8) in oppositie met de Zon in het zuidelijke gedeelte van het sterrenbeld Cancer
27 De komeet C/2020 V2 (ZTF voor Zwicky Transient Facility) (+10 ?) 19’ ten oosten van de ster δ Cas
Verdwijning aan de donkere maanrand van de ster ZC247 (+6,3) om 18 h 08,5 m (hoogte : 46°)
28 Eerste Kwartier van de Maan om 15 h 19 m
De Maan 4° ten oosten van de planeet Uranus (+5,7) om 22 h (met behulp van een verrekijker !)
30 Mercurius (-0,0) op zijn grootste westelijke elongatie (25°) om 6 h (onder ongunstige waarnemingsomstandigheden)
31 De Maan, Mars (-0,3), Aldebaran [Alfa Tau (+0,9)] en de Plejaden (M44) in een mooie samenstand boven de zuidelijke horizon in het sterrenbeeld Taurus terwijl Venus (-3,9), Jupiter (-2,2) en de kleine planeet (4) Vesta (+8,5) in een andere mooie samenstand lager aan de hemel boven de zuidwestelijke horizon rond 18 h
Zichtbaarheid van de planeten
Zichtbaar met het blote oog : Mercurius, Venus, Mars, Jupiter, Saturnus
Met telescoop of binoculair : Uranus, Neptunus
Onzichtbaar : –
Mercurius (+1,3/-0,1), in de tweede helft van de maand, en op zijn grootste westelijke elongatie op 30 januari, ’s morgens laag boven de zuidoostelijke horizon in het sterrenbeeld Sagittarius, komt de 1 om 8 h 25 m, de 15 om 6 h 25 m en de 31 om 6 h 04 m of respectievelijk 0 h 40 m na, 1 h 14 m en 1 h 17 m voor de Zon op
Venus (-3,9/-3,9), ’s avonds – voor heel de eerste helft van dit jaar – boven de zuidwestelijke horizon kort na zonsondergang, achtereensvolgens in de sterrenbeelden Sagittarius, Capricornus en Aquarius, gaat de 1 om 17 h 07 m, de 15 om 17 h 51 m en de 31 om 18 h 42 m onder
Mars (-1,2/-0,3), voor en na middernacht in het sterrenbeeld Taurus, gaat door de meridiaan de 1 om 21 h 24 m, de 15 om 20 h 26 m en de 31 om 19 h 32 m door
Jupiter (-2,3/-2,2), ’s avonds boven de horizon eerst in het zuiden en later in het zuidwesten in het sterrenbeeld Pisces, gaat de 1 om 23 h 05 m, de 15 om 22 h 21 m en de 31 om 21 h 34 m onder
Saturnus (+0,8/+0,8), ’s avonds boven de zuidwestelijke horizon in het sterrenbeeld Capricornus, gaat de 1 om 19 h 25 m, de 15 om 18 h 32 m en de 31 om 17 h 46 m onder
Uranus (+5,7/+5,8), ’s avonds in het zuidwesten tot na middernacht in het zuidelijke gedeelte van het sterrenbeeld Aries, gaat door de meridiaan de 1 om 19 h 49 m, de 15 om 18 h 53 m en de 31 om 17 h 51 m door
Neptunus (+7,9/+7,9), ’s avonds nog enkele uren na zonsondergang boven de zuidwestelijke horizon in het sterrenbeeld Aquarius, gaat door de meridiaan de 1 om 16 h 33 m, de 15 om 15 h 40 m en de 31 om 14 h 40 m door
Voor diegenen die meer informatie willen :
Jaarboek 2023 van de Koninklijke Sterrenwacht van België KSB (te koop aan 13,00 EUR bij de KSB)
Hemelkalender 2023 van de Vereniging Voor Sterrenkunde VVS (http://www.vvs.be)