September 2022 (In de hemel van)
OPGELET : De tijdstippen zijn gegeven in Wereldtijd UT (voor Ukkel). Men moet TWEE uur bijtellen om de plaatselijke tijd te bekomen.
Belangrijke hemelverschijnselen
1 Begin van de weerkundige herfst
3 Eerste Kwartier van de Maan om 18 h 08 m
De Maan 3° ten noordoosten van de (oranje) ster Antares [Alfa Sco (+1,2)] om 20 h
7 De kleine planeet (3) Juno (+7,8) in oppositie met de Zon op de grens tussen de sterrenbeelden Pisces en Aquarius
De Maan in het perigeum (op 364 491 km van de Aarde – Schijnbare diameter : 32’46″) om 18 h
9 Mars (-0,2) in conjunctie 4° ten noorden van de ster Aldebaran [Alfa Tau (+0,9)] om 1 h
10 Volle Maan om 9 h 59 m
11 De Maan en Jupiter (-2,9) beide momenteel in het sterrenbeeld Pisces vanavond op een afstand van minder dan 5° aan de hemel
13 Begin van een (volledige) overgang van de schaduw van de satelliet J III (Ganymedes) op de planeet Jupiter (-2,9) om 20 h 05 m gevolgd door een overgang van de satelliet J III zelfs over de planeetschijf (of een aanvang) om 21 h 39 m, dan einde van de overgang van de schaduw van J III over de planeetschijf om 23 h 00 en einde van de overgang van de satelliet zelfs over de planeetschijf [op 14] om 0 h 10 m
14 Einde van een bedekking van de planeet Uranus (+5,7) door de Maan om 22 h 20,5 m, d.w.z. wederverschijning van de planeet. Het begin van de bedekking aan de verlichte maanrand had rond 21 h 25 m begonnen maar het grote helderheidsverschil tussen Uranus (+5,7) en de Maan (-12,7) maakte dat moment uitzichtloos om de zwakke planeet te kunnen observeren. Op het einde van de bedekking, heeft Uranus een schijnbare diameter van 3,7” daardoor “duurt” het einde van de bedekking ongeveer 8 seconden.
16 Vanaf ongeveer 22 h boven de noordoosten horizon, , de Maan en Mars (-0,4) op 3° ten zuiden ervan samen over de hemel gedurende de eerste gedeelte van de nacht
Neptunus (+7,8) in oppositie met de Zon – dus de hele nacht waarneembaar met een kleine telescoop in de buurt van de grens tussen de sterrenbeelden Pisces en Aquarius – om 22 h
17 De Maan 4° ten noorden van Mars (-0,4) om 2 h
Laatste Kwartier van de Maan om 21 h 52 m
19 De Maan in het apogeum (op 404 556 km van de Aarde – Schijnbare diameter : 29’ 34″) om 15 h
In het zuidoosten van België, rakende bedekking van de ster SAO 78 643 (+7,5) aan de donkere rand van de Maan in de onmiddellijke nabijheid van een lijn lopende door Dohan, Houffalize en Sankt Vith
Vanavond de vier heldere satellieten van Jupiter (-2,9) op een kant – ten oosten – van de planeet
23 Herfst equinox : het middelpunt van de zonneschijf bereikt de lengte 180°00’00’’ op de ecliptica en trekt van noord naar zuid over de hemelequator – per definitie, het begin van de astronomische herfst – om 1 h 04 m. Eerst in het sterrenbeeld Leo vanaf de 10 augustus en daarna in het sterrenbeeld Virgo vanaf de 17 september, treedt de Zon op dit ogenblik in het teken de Weegschaal
Mercurius in benedenconjunctie met de Zon – dus niet waarneembaar – om 7 h
24 Smalle maansikkel laag boven de oostelijke horizon rond 4 h 30, 41 uren ongeveer voor het tijdstip van de Nieuwe Maan (Op te zoeken met een binoculair – Te Ukkel, opkomst van de Maan om 3 h 25 m en opkomst van de Zon om 5 h 32 m met een duur der burgerlijke schemering van 33 min)
25 Nieuwe Maan om 21 h 55 m
26 Eerste dag (1 Tishri) van het overvloedig gewoon jaar 5783 (355 dagen) van de Israëlitische kalender
Jupiter (-2,9) in oppositie met de Zon – dus de hele nacht waarneembaar – [boven de oostelijke horizon vanaf de Zonsondergang ten westen, boven de zuidelijke horizon te midden van de nacht en boven de westelijke horizon vanaf de Zonsopkomst ten oosten] – om 20 h
29 ’s Avonds de vier heldere satellieten van Jupiter (-2,9) op een kant – ten westen – van de planeet
Zichtbaarheid van de planeten
Zichtbaar met het blote oog : Venus, Mars, Jupiter, Saturnus
Met telescoop of binoculair : Uranus, Neptunus
Onzichtbaar : Mercurius
Mercurius (+0,5/+1,3), in benedenconjunctie met de Zon op 23 september, komt de 1 om 7 h 36 m, de 15 om 6 h 54 m en de 30 om 6 h 38 m of respectievelijk 2 h 40 m, 1 h 36 m en 0 h 57 m na de Zon op, dus niet waarneembaar
Venus (-3,9/-3,9), moeilijk tijdens de eerste helft van de maand alleen in de nautische ochtendschemering eerst in het sterrenbeeld Leo dan in het sterrenbeeld Virgo in de allerlaatste dagen van de maand boven de oostelijke horizon, komt de 1 om 3 h 36 m, de 15 om 4 h 19 m en de 30 om 5 h 05 m of respectievelijk 1 h 20 m, 0 h 59 m en 0 h 36 m voor de Zon op
Mars (-0,2/-0,5) ’s avonds boven de oostelijke horizon in het sterrenbeeld Taurus, komt de 1
om 21 h 28 m, de 15 om 20 h 55 m en de 30 om 20 h 16 m op
Jupiter (-2,9/-2,9), ’s avonds boven de oostelijke horizon in het sterrenbeeld Pisces, komt de
1 om 19 h 16 m, de 15 om 18 h 19 m en de 30 om 17 h 17 m op
Saturnus (+0,4/+0,5), ’s avonds boven de oostelijke horizon in het sterrenbeeld Capricornus
komt de 1 om 17 h 51 m, de 15 om 16 h 49 m en de 30 om 15 h 53 m op
Uranus (+5,7/+5,7), ’s avonds boven de oostelijke horizon in het sterrenbeeld Aries, komt de 1 om 20 h 32 m, de 15 om 19 h 37 m en de 30 om 18 h 37 m op
Neptunus (+7,8/+7,8), in oppositie met de Zon op 16 september, ’s avonds boven de
oostelijke horizon in het sterrenbeeld Aquarius, komt de 1 om 18 h 53 m, de 15
om 17 h 58 m en de 30 om 16 h 58 m op
Voor diegenen die meer informatie willen :
Jaarboek 2022 van de Koninklijke Sterrenwacht van België KSB (te koop aan 13,00 EUR bij de KSB)
Hemelkalender 2022 van de Vereniging Voor Sterrenkunde VVS (http://www.vvs.be)
Hemelkalender 2022 van de Vereniging Voor Sterrenkunde VVS (http://www.vvs.be)