September 2021 (In de hemel van)

September 2021 (In de hemel van)

OPGELET: De tijdstippen zijn gegeven in Wereldtijd UT (voor Ukkel). Men moet TWEE uur bijtellen om de plaatselijke tijd te bekomen.

Belangrijke hemelverschijnselen

1 Begin van de weerkundige herfst

2 Bedekking van de ster 27 ε Gem (+3,1) met verdwijning aan de verlichte maanrand om 0 h 06,1 m (op een hoogte van 5° boven de horizon) en wederverschijning aan de donkere rand om 0 h 58,9 m (hoogte : 13°)

3 Bedekking van de ster 77 κ Gem (+3,6) met verdwijning aan de verlichte maanrand om 2 h 38,9 m (op een hoogte van 19°) en wederverschijning aan de donkere rand om 3 h 33,5 m (hoogte : 27°)

De Maan 3° ten zuiden van de ster Pollux [Bèta Gem (+1,2)] om 4 h

5 Van 20 h 57 m [begin van een bedekking door de planeetschijf van J I (Io)] tot 1 h 51 m [de 6][met het einde van een overgang van de schaduw van satelliet J II (Europa) op Jupiter (-2,8)], zeven verschijnselen die betrekking hebben op drie van de vier belangrijkste waarneembare satellieten van Jupiter

6 Smalle maansikkel laag boven de oostelijke horizon rond 4 h UT, 20 uren voor het tijdstip van de Nieuwe Maan (Op te zoeken met een verrekijker – Te Ukkel: Maansopkomst om 3 h 50 m en Zon opkomst om 5 h 04 m)

De vier heldere satellieten van Jupiter (-2,8) op één kant – ten westen – van de planeet ’s avonds en tijdens de hele nacht

7 Eerste dag (1 Tishri) van het regelmatig en schrikkeljaar 5782 (384 dagen) van de Israëlitische kalender

Nieuwe Maan om 0 h 52 m

8 De periodieke komeet 4P/Faye (+10,4) die dit jaar door het perihelium gaat in het sterrenbeeld Taurus in het midden van een verbindingslijn tussen de sterren Aldebaran [Alfa Tau (+0,9)] en ζ (+3,0) ten zuiden van de Krabnevel M1 [NB : Dan vervolgt de komeet verder zijn traject naar het oosten tot het einde van het jaar om zich in een regio tussen de sterrenbeelden Orionis en Gemini te bevinden en eind december in dat van de Eenhoorn (Monoceros) te eindigen]

10 Venus (-4,1) op minder dan 5° van de Maan rond 19 h (zeer laag boven de zuidwestelijke horizon kort voor hun ondergangen (Venus ondergang : 19 h 15 m en Maan ondergang  : 19 h 47 m)

11 De kleine planeet (2) Pallas (+8,6) in oppositie met de Zon in het sterrenbeeld Pisces om 2 h

De Maan in het perigeum (op 368 464 km van de Aarde – Schijnbare diameter : 32’26’’) om 10 h

Deze avond en deze nacht, tot het begin van een overgang van J I (Io) over de planeetschijf om [12 sep] 1 h 30 m, de vier heldere satellieten van Jupiter (-2,8) op één kant – ten oosten – van de planeet

13 Eerste Kwartier van de Maan om 20 h 39 m

14 Mercurius (+0,2) op zijn grootste oostelijke elongatie (26,8° O) om 4 h, maar de kans om de planeet ’s avonds te vinden blijft zeer zwak (Mercurius ondergang om 18 h 29 m)

Neptunus (+7,8) in oppositie met de Zon – dus de gehele nacht waarneembaar in een sterarme regio in het noordwesten van het sterrenbeeld Aquarius – om 9 h

17 Jupiter (-2,8), Saturnus (+0,4) en de Maan in een prachtige driehoekige samenstand aan de nachthemel

De periodieke komeet 6P/d’Arrest (+10?) door zijn periheliumdoorgang in het sterrenbeeld Sagittarius

20 Volle Maan om 23 h 55 m

22 Herfst equinox : het middelpunt van de zonneschijf bereikt de lengte 180°00’00’’ op de ecliptica en trekt van noord naar zuid over de hemelequator – per definitie, het begin van de astronomische herfst – om 19 h 21 m. Eerst in het sterrenbeeld Leo vanaf de 10 augustus en daarna in het sterrenbeeld Virgo vanaf de 17 september, treedt de Zon op dit ogenblik in het teken de Weegschaal.

25 De Maan 5° ten zuiden van de open sterrenhoop Plejaden (M45) om 22 h (Te bekijken tijdens een groot deel van de nacht met een verrekijker !)

26 De Maan in het apogeum (op 404 641 km van de Aarde – Schijnbare diameter : 29’34’’) om 22 h

27 Mercurius (+0,9) stationair om 4 h

29 Laatste Kwartier van de Maan om 1 h 57 m

Zichtbaarheid van de planeten

Zichtbaar met het blote oog : Jupiter, Saturnus

Met telescoop of binoculair : Venus, Uranus, Neptunus

Onzichtbaar : Mercurius, Mars

Mercurius (-0,0/+1,4) gaat door de meridiaan de 1 om 13 h 09 m, de 15 om 13 h 11 m en de 30 om 12 h 30 m door, dus niet waarneembaar

Venus (-4,0/-4,2), ’s avonds moeilijk boven de westelijke en dan de zuidwestelijke horizon eerst in het sterrenbeeld Virgo en later in die van Libra, gaat de 1 om 19 h 34 m, de 15 om 19 h 05 m en de 30 om 18 h 37 m of respectievelijk 1 h 07 m, 1 h 09 m en 1 h 14 m na de Zon onder

Mars (+1,8/+1,7) gaat door de meridiaan de 1 om 12 h 28 m, de 15 om 12 h 07 m en de 30 om 11 h 43 m door, dus niet waarneembaar

Jupiter (-2,8/-2,7), een groot deel van de nacht tot zijn ondergang in het sterrenbeeld Capricornus, komt de 1 om 17 h 59 m, de 15 om 17 h 01 m en de 30 om 15 h 59 m op

Saturnus (+0,3/+0,5), een groot deel van de nacht tot zijn ondergang in het sterrenbeeld Capricornus, komt de 1 om 17 h 17 m, de 15 om 16 h 20 m en de 30 om 15 h 20 m op

Uranus (+5,7/+5,7), in de eerste helft van de nacht boven de oostzuidoostelijke horizon in het sterrenbeeld Aries, komt de 1 om 20 h 22 m, de 15 om 19 h 26 m en de 30 om 18 h 26 m op

Neptunus (+7,8/+7,8), in oppositie met de Zon op 14 september en dus een groot deel van de nacht waarneembaar in het sterrenbeeld Aquarius, komt de 1 om 18 h 48 m, de 15 om 17 h 52 m en de 30 om 16 h 52 m op

Voor diegenen die meer informatie willen :

Jaarboek 2021 van de Koninklijke Sterrenwacht van België KSB (te koop aan 13,00 EUR bij de KSB)

Hemelkalender 2021 van de Vereniging Voor Sterrenkunde VVS (http://www.vvs.be)