Januari 2021 (In de hemel van)
OPGELET : De tijdstippen zijn gegeven in Wereldtijd UT (voor Ukkel). Men moet EEN uur bijtellen om de plaatselijke tijd te bekomen.
Belangrijke hemelverschijnselen
2 De Aarde in het perihelium – het dichtst bij de Zon – op 0,983257 astronomische eenheid (ae) of 147 093 154 kilometer om 14 h
De Maan 5° ten noorden van de ster Regulus [Alfa Leo (+1,3)] om 22 h
Van 03 tot 06 januari, optimale periode voor de waarneming gedurende de tweede deel van de nacht van de meteorenzwerm (vallende sterren) Quadrantiden (of Bootides) met een theoretische maximum activiteit voorzien op 3 januari rond 15 h (onder gunstige omstandigheden : geen storende maanlicht en een uur frequentie in het zenit UFZ ~110)
6 Laatste Kwartier van de Maan om 9 h 37 m
9 De Maan in het perigeum (op 367 390 km van de Aarde – Schijnbare diameter : 32’30’’) om 16 h
10 De Maan 6° ten noorden van de ster Antares [Alfa Sco A (+1,2)] om 2 h
Jupiter (-1,9), Mercurius (-0,9) en Saturnus (+0,6) in een cirkelvormig veld met een diameter van 2,5° boven de zuidwestelijke horizon om 17 h (Waar te nemen min of meer een half uur na zonsondergang – Moeilijke observatie !)
11 Jupiter (-1,9) in conjunctie met Mercurius (-0,9), 1,5° ten noorden ervan, om 18 h
De Maan 1,5° ten zuiden van Venus (-3,9) om 20 h
13 Nieuwe Maan om 5 h 00 m
14 De Maan 3° ten zuiden van Jupiter (-1,9) om 1 h
Uranus stationair in het sterrenbeeld Aries om 14 h
De dwergplaneet Pluto in conjunctie met de Zon om 14 h
17 De Maan 4° ten zuiden van Neptunus (+7,9) om 6 h
19 In het sterrenbeeld Sagittarius vanaf de 18 december en in het sterrenbeeld Capricornus vanaf de 20 januari, treedt de Zon in het teken de Waterman om 20 h 40 m
20 Eerste Kwartier van de Maan om 21 h 02 m
21 De Maan 5° ten zuiden van Mars (+0,2) en 3° ten zuiden van Uranus (+5,8) om 6 h
De Maan in het apogeum (op 404 361 km van de Aarde – Schijnbare diameter : 29’34’’) om 13 h
De kleine planeet (15) Eunomia (+8,5) in oppositie met de Zon in het sterrenbeeld Cancer om 18 h
Verdwijning van de ster 38 Ari = UV Ari (+5,2) aan de donkere maanrand om 22 h 02,6 m
De kleine planeet (8) Flora (+9,9) in de buurt – ten zuiden – van de Maan om 22 h
22 Mars (+0,2) in conjunctie met Uranus (+5,8), 2° ten noorden ervan, om 0 h (een geweldige kans om beide planeten tegelijkertijd te observeren, ondanks een magnitude verschil van 5,6 met een verrekijker of een klein instrument)
23 De kleine planeet (4) Vesta (+6,9) stationair om 22 h
24 De kleine planeet (14) Irene (+9,3) in oppositie met de Zon
Mercurius (-0,5) in zijn grootste oostelijke elongatie – 19° Oost en, in een paar dagen, weer waarneembaar kort na zonsondergang aan de avond hemel (aan het westen) –om 2 h
Saturnus in conjunctie met de Zon – dus tijdens nog enkele weken niet waarneembaar – om 3 h
26 Rakende bedekking van de ster 42 Omega Gem (+5,2) aan de donkere rand van de Maan in de onmiddellijke nabijheid van een lijn lopende door Mariembourg, Wellin en Noville rond 21 h 59 m
27 De Maan – bijna vol – in uitlijning ten zuiden van een theoretische lijn die Castor (+1,6) met Pollux (+1,2) in het sterrenbeeld Gemini verbindt om 20 h
28 Volle Maan om 19 h 16 m
29 Jupiter in conjunctie met de Zon – dus tijdens nog enkele weken niet waarneembaar – om 2 h
30 Mercurius (+0,6) stationair om 2 h
De Maan 4° ten noorden van de ster Regulus [Alfa Leo (+1,3)] om 7 h
Wederverschijning van de kleine planeet (29) Amphitrite (+9,6) aan de donkere rand van de Maan rond 22 h 19 m [Heel moeilijk waar te nemen (Verlichte gedeelte van de Maanschijf : 0,95 – Schijnbare diameter van de planetoïde : 0,16’’ en «geschatte beschikbare tijd» om de wederverschijning te spotten : 0,4 seconde !)]
31 De Maan 4° ten zuiden van (4) Vesta (+6,6) om 21 h (Geweldige kans om deze kleine relatief heldere planeet te vinden met een verrekijker)
Zichtbaarheid van de planeten
Zichtbaar met het blote oog : Mercurius, Venus, Mars, Jupiter, Saturnus
Met telescoop of binoculair : Uranus, Neptunus
Onzichtbaar : –
Mercurius (-1,0/+0,8), vanaf de tweede helft van de maand meer in het bijzonder rond de 24 januari, datum van zijn grootste oostelijke elongatie, en tot het einde van de maand, ’s avonds boven de westelijke horizon in het sterrenbeeld Capricornus, gaat de 1 om 16 h 10 m, de 15 om 17 h 24 m en de 31 om 17 h 59 m ofwel respectievelijk 0 h 22 m, 1 h 18 m en 1 h 26 m na de Zon onder
Venus (-3,9/-3,9), pas aan het begin van de maand voordat ze geleidelijk verdwijnt in het licht van de rijzende Zon, ’s morgens boven de oostelijke horizon, komt de 1 om 6 h 15 m, de 15 om 6 h 41 m en de 31 om 6 h 51 m ofwel respectievelijk 1 h 30 m, 0 h 57 m en 0 h 29 m voor de Zon op
Mars (-0,2/+0,4), ’s avonds voor en na middernacht boven de horizon tot zijn ondergang eerst in het sterrenbeeld Pisces, en vanaf de 6de in het sterrenbeeld Aries, gaat door de meridiaan de 1 om 18 h 38 m, de 15 om 18 h 07 m en de 31 om 17 h 36 m door
Jupiter (-1,9/-1,9), alleen de eerste dagen van de maand voordat hij in de gloed van de ondergaande Zon verdwijnt en in conjunctie met de Zon op 29 januari, ’s avonds in het sterrenbeeld Capricornus, gaat de 1 om 17 h 36 m, de 15 om 16 h 59 m en de 31 om 16 h 17 m ofwel respectievelijk 1 h 48 m en 0 h 53 m na, en 0 h 16 m voor de Zon op
Saturnus (+0,6/+0,6), alleen de allereerste dagen van de maand, en in conjunctie met de Zon op 24 januari, ’s avonds in het sterrenbeeld Capricornus, gaat de 1 om 17 h 30 m, de 15 om 16 h 43 m en de 31 om 15 h 51 m ofwel respectievelijk 1 h 42 m en 0 h 37 m na, en 0 h 42 m voor de Zon onder
Uranus (+5,7/+5,8), voor en na middernacht boven de horizon in het sterrenbeeld Aries, gaat de 1 om 2 h 29 m, de 15 om 1 h 33 m en de 31 om 0 h 30 m onder
Neptunus (+7,9/+7,9), ’s avonds boven de zuidwestelijke horizon in het sterrenbeeld Aquarius, gaat de 1 om 21 h 51 m, de 15 om 20 h 58 m en de 31 om 19 h 57 m onder
Voor diegenen die meer informatie willen :
Jaarboek 2021 van de Koninklijke Sterrenwacht van België KSB (te koop aan 13,00 EUR bij de KSB)
Hemelkalender 2021 van de Vereniging Voor Sterrenkunde VVS (http://www.vvs.be)