Oktober 2021 (In de hemel van)
OPGELET : De tijdstippen zijn gegeven in Wereldtijd UT (voor Ukkel). Men moet TWEE uur bijtellen (EEN uur vanaf 31 oktober om 1 h UT) om de plaatselijke tijd te bekomen.
Belangrijke hemelverschijnselen
3 Bedekking van de ster 30 η Leo (+3,5) door de Maan met verdwijning van de ster aan de verlichte maanrand om 3 h 39,6 m en wederverschijning aan de donkere maanrand om 4 h 21,3 m
6 Nieuwe Maan om 11 h 05 m
8 Mars in conjunctie met de Zon – dus niet waarneembaar tijdens enkele weken – om 4 h
De Maan in het perigeum (op 363 388 km van de Aarde – Schijnbare diameter : 32’50’’) om 17 h
De dwergplaneet (1) Ceres (+8,1) stationair in de buurt van de ster Aldebaran [Alfa Tau (+0,9)] van het sterrenbeeld Taurus om 19 h
9 Mercurius in benedenconjunctie met de Zon – dus niet waarneembaar – om 16 h
De Maan 3° ten noorden van Venus (-4,2) rond 17 h 45 m (Waar te nemen boven de westelijke horizon – Te Ukkel : Maan ondergang om 18 h 37 m en Venus ondergang om 18 h 17 m)
10 Rond 18 h, boven de westelijke horizon, de Maan en Venus (-4,2) op een afstand van 12° bij elkaar en boven de zuidoostelijke horizon, Jupiter (-2,6) en Saturnus (+0,5) (Goede gelegenheid om in gelijktijdigheid de Maan et deze drie heldere planeten in een zelfde regio aan de avondhemel tijdens enkele dagen waar te nemen)
11 Saturnus (+0,5) stationair om 2 h
Rakende bedekking van de ster XZ 24332 (+8,2) aan de terminator van de Maan in de onmiddellijke nabijheid van een lijn lopende door Ciply (Mons), Wavre en Peer rond 18 h 05 m
13 Eerste Kwartier van de Maan om 3 h 25 m
15 De periodieke komeet 6P/d’Arrest (+9) dicht bij de bolvormige sterrenhoop M55 (NGC 6809) in het sterrenbeeld Sagittarius rond 18 h 30 m (helaas op minder dan 10 graden boven de horizon)
16 De periodieke komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko (+10?) dicht bij de open sterrenhoop M35 (NGC 2168) in het sterrenbeeld Gemini [ongeveer op 2° ten noordoosten van de rode reuzenster η (Gem) = Propus (+3,5)] ’s morgens (Dichtste toenadering (15’) rond 8 h dus bij daglicht en voor ons niet zichtbaar)
Venus (-4,3) 1,5° ten noorden van de ster Antares [Alfa Sco A (+1,2)] om 14 h (Uit te proberen ’s avonds opnieuw te vinden boven de zuidwestelijke horizon met een verrekijker of een klein instrument)
20 Volle Maan om 14 h 57 m
21 De Maan 1,3° ten zuiden van Uranus (+5,7) om 22 h (Een geweldige kans om te proberen de planeet in de buurt van de ster ο Ari (+6) te vinden, waarmee hij niet moet woeden verward)
23 Eerst in het sterrenbeeld Virgo vanaf de 17 september en daarna in het sterrenbeeld Libra vanaf de 31 oktober, treedt de Zon in het teken de Schorpioen om 4 h 51 m
24 De periodieke komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko (+9,5?) op minder dan 1° ten noorden van de ster ε Gem (+3,1) om 3 h (Een gemakkelijke gelegenheid om haar uiteindelijk te vinden)
De Maan in het apogeum (op 405 616 km van de Aarde – Schijnbare diameter : 29’28’’) om 15 h
25 Mercurius (-0,5) op zijn grootste westelijke elongatie (18°) om 6 h (Mercurius gedurende enkele dagen weer waarneembaar, ’s ochtends en in een goede maar korte periode voor waarneming boven de oostelijke horizon, die zich uitstrekte tot de eerste dagen van november)
28 Laatste Kwartier van de Maan om 20 h 05 m
29 Venus (-4,4) op haar grootste oostelijke elongatie (47°) van de Zon om 21 h
Zichtbaarheid van de planeten
Zichtbaar met het blote oog : Venus, Jupiter, Saturnus
Met telescoop of binoculair : Mercurius, Uranus, Neptunus
Onzichtbaar : Mars
Mercurius (+1,8/-0,8), van half oktober tot begin november, een zeer gunstige waarnemingsperiode ’s morgens boven de oostelijke horizon in het sterrenbeeld Virgo, en in zijn grootste elongatie op 23 oktober, komt de 1 om 7 h 26 m, de 15 om 5 h 09 m en de 31 om 4 h 54 m of respectievelijk 1 h 43 m na, 0 h 57 m en 1 h 39 m voor de Zon op
Venus (-4,2/-4,4), ’s avonds boven de zuidwestelijke horizon achtereenvolgens in de sterrenbeelden Libra, Scorpio en Ophiuchus, en in haar grootste oostelijke elongatie op 29 oktober, gaat de 1 om 18 h 35 m, de 15 om 18 h 18 m en de 31 om 18 h 11 m of respectievelijk 1 h 15 m, 1 h 28 m en 1 h 52 m na de Zon onder
Mars (+1,7/+1,7) gaat door de meridiaan de 1 om 11 h 41 m, de 15 om 11 h 20 m en de 31 om 10 h 57 m door, dus niet waarneembaar
Jupiter (-2,7/-2,5), een groot deel van de nacht boven de horizon tot zijn ondergang in het sterrenbeeld Capricornus, gaat door de meridiaan de 1 om 20 h 41 m, de 15 om 19 h 45 m en de 31 om 18 h 43 m door
Saturnus (+0,5/+0,6), een groot deel van de nacht boven de horizon tot zijn ondergang in het sterrenbeeld Capricornus, gaat door de meridiaan de 1 om 19 h 38 m, de 15 om 18 h 42 m en de 31 om 17 h 41 m door
Uranus (+5,7/+5,7), gedurende de hele nacht in het sterrenbeeld Aries, komt de 1 om 18 h 22 m, de 15 om 17 h 26 m en de 31 om 16 h 22 m op
Neptunus (+7,8/+7,8), tijdens een groot deel van de nacht tot zijn ondergang in het sterrenbeeld Aquarius, komt de 1 om 16 h 48 m, de 15 om 15 h 53 m en de 31 om 14 h 50 m op
Voor diegenen die meer informatie willen :
Jaarboek 2021 van de Koninklijke Sterrenwacht van België KSB (te koop aan 13,00 EUR bij de KSB)
Hemelkalender 2021 van de Vereniging Voor Sterrenkunde VVS (http://www.vvs.be)